پیشنهاد جلال ایجادی به عبدالکریم سروش

بدنبال خواست آقای مجتهد شبستری از «مراجع بزرگ تقلید» برای مناظره در باره «اعتبار علم فقه و اجتهاد فقهی» در عصر حاضر، شما برای حمایت از این مناظره نامه ای منتشر کردید و نوشتید که «در این مناظره‌ها جز خیر و برکت» نمی‌بینید. شما در نامه خود گفته اید: « نمی‌دانم چرا علماء و مراجع طفره می‌روند.» زیرا «برای تأمین سلامت اجتماع و حسن جریان امور، بر

پیشنهاد جلال ایجادی به عبدالکریم سروش
پنج شنبه, ۱۶ام دی, ۱۳۹۵
تریبون زمانه
 
آقای عبدالکریم سروش
بدنبال خواست آقای مجتهد شبستری از «مراجع بزرگ تقلید» برای مناظره در باره «اعتبار علم فقه و اجتهاد فقهی» در عصر حاضر، شما برای حمایت از این مناظره نامه ای منتشر کردید و نوشتید که «در این مناظره‌ها جز خیر و برکت» نمی‌بینید. شما در نامه خود گفته اید: « نمی‌دانم چرا علماء و مراجع طفره می‌روند.» زیرا «برای تأمین سلامت اجتماع و حسن جریان امور، بر عاطفه‌ی محض نمی‌توان تکیه کرد، چون از آن جز خشونت و تعصب بر نمی‌خیزد.» و شما افزوده اید:«من به منزله‌ی یک ناظر مشتاق و مشفق، دلم بر جوانانی می‌سوزد و می‌لرزد که پنجه‌ی تردید و حیرت دلشان را می‌فشارد و بار سنگین سؤالات، ستون فقراتشان را می‌شکند.»
بطور مسلم آنچه که شما در باره مناظره در دنیای دینداران و توضیح اختلاف دیدگاه میان نواندیشان دینی و «مراجع بزرگ تقلید» نوشته اید، از یک ضرورت ناشی می شود و برای جامعه مفید است. ولی باید تاکید کرد که گفتگو و مناظره میان ناباوران و منقدان دین از یکسو و از سوی دیگر دینداران نواندیش نیز، یک ضرورت است. در سالهای اخیر کتابها و نوشتارهای متعددی در نقد افکار نواندیشان و قرآن و اسلام منتشر شده است. اندیشه ورزان گوناگونی مفاهیم اساسی مورد توجه و اعتقاد شما را، از نظر تاریخی، علمی، فلسفی و جامعه شناسی و روش هرمنوتیک، به نقد علمی کشیده اند. من به سهم خود و با صراحت نوشتارهای علمی متعددی در باره دین، شیعه گری و نقش منفی آن، پیامبر، نواندیشان دینی و نقد هرمنوتیک قرآن بمثابه یک نوشته تاریخی و التقاطی، منتشر ساخته ام. بعلاوه در چندین مقاله، نظرات شما را مورد بررسی انتقادی قرارداده ام. علیرغم این تلاشهای فکری و نظری، متاسفانه تاکنون فرصت جدی مناظره مستقیم و کافی بوجود نیامده است.
آقای سروش گرامی، حال با توجه به علاقه ای که برای مناظره ابراز کرده اید، من از این فرصت استفاده کرده و چنین گفتگویی را میان شما و خود پیشنهاد می کنم. از آنجا که مناظره متین به سود جامعه و تاریخ می باشد و شفافیت نظری به ارتقا فکری جامعه و توسعه خردگرایی کمک می رساند، پسندیده است که به بحث های گرهی مانند قرآن و شکل گیری تاریخی آن، اسلام و رابطه آن با دمکراسی و حقوق بشر، بپردازیم. موضعگیرهای کوتاه و خبری در رسانه ها مطلوب این بحث نیست. جامعه روشنفکری و نخبگان ایرانی نیازمند گفتگوهای مستدل و اساسی میان منقدان علمی دین و نواندیشان دینی هستند. نظر شما در اصلاح دین اسلام و نظر من در باره اسلام همچون عامل ازخودبیگانگی و قرائت هرمنوتیک قرآن و پیوند پیدایشی آن با تورات، از جمله بحث های متنوع و مهم جامعه ایران است. بدون شک اینگونه گفتگوهای پایه ای در باره قرآن و اسلام، بدور از تقدس گرایی و تعصب و دگماتیسم، قادرند با متانت و صراحت، کیفیت مبارزه نظری و تئوریک را ارتقا دهند.
امیدوارم که پیشنهاد من مورد توجه شما قرار گیرد.
با مهر
جلال ایجادی، جامعه شناس
4/1/2017 پاریس