چرا جنبش زنان افغانستان خود انگیخته است و چگونه آنرا از حالت خود انگیختگی بیرون کرد؟
قبل از اینکه بر جنبش خودجوش زنان افغانستان بحث را دنبال کنم. تبصره ای بر حوادث جدید که در قبال زنان معترض افغانستان در کابل رخ داد و آن دستگیری دسته جمعی زنان معترض و رهایی چهار زن از قید طالبان بود ، داشته باشم . طالبان به خانه هجوم برده و ۴۰ نفر را بازداشت کردند، که از جمله ۲۹ زن و باقی خانواده های شان اند .
این خبر در صفحه دری بی- بی -سی ، به نقل قول از رینا امیری، نماینده ویژه امریکا در امور زنان و حقوق بشر افغانستان، به نشر رسید ، که از منابع مختلف دیگر نیز همان روز این خبر تایید شد و شبکه های اجتماعی این خبر را همگانی ساختند.
حکومت های فاشیست، برای مغشوش ساختن ذهن مردم و جهانیان ، اگر از یک طرف دست به عمل غیر انسانی می زنند ، از جانب دیگر برای نشان دادن حسن نیت شان کار کوچک را انجام میدهند. طالبان فاشیست ، همزمان با دستگیری ۴۰ نفر از یک خانه ، که تا حال این خبر را نه تکذیب و نه تایید نموده اند. خبر رهایی و برگشت چهار زن معترض را ، از طریق دفتر نمایندگی سازمان ملل در کابل، چنین رسانه ایی ساختند ، « سازمان ملل از گزارش های دلگرم کننده ای استقبال می کند که چهار فعال زن افغان که شمارشان هفته ها ناپدید بوده اند، قادر به بازگشت به خانه های خود هستند.» این خبر را نماینده سازمان ملل ، چنان با دیپلوماسی خاص سیاسی ترتیب و نوشته بود، تا بر سخنگویان طالب که از دستگیری زنان معترض انکار ورزیده بوده اند ، صحه بگذارد. نمایندگی سازمان ملل با این پیام دیپلماتیک خود ، روی سیاه طالبان را شسته و روشن نه ساخته است که زنان معترض چرا ناپدید بوده اند و از کجا به خانه های شان بازگشت می کنند !؟ دفتر نماینده گی سازمان ملل متحد در کابل ، که حالا وظیفه ای بلند گویی بین المللی امارت طالبان را بدوش دارد، در این پیام چنین وانمود ساخت که گویا دستگیری در میان نبوده است.
دستگیری، شکنجه، گرفتن معلومات ارتباطی ها، ضمانت خط ، و سرانجام برگشت به خانه، شیوه های اند که طالبان از آی-اس -آی یاد گرفته اند و بر زنان دستگیر شده و مردم افغانستان اعمال می نمایند. فشار روحی و جسمی را که این رژیم تک قومی، تک زبانی ، دین ستیز ، و زن ستیز و نوکر آی-اس-آی، در جریان بازجویی با وسایل مختلف تحقیق بر زندانیان تطبیق می کنند ، تا حال هیچ یک از معترضین آزاد شده از قید شان در باره ای آن اعمال و شیوه ای تحقیق طالبان در زندان ها ، جرات به لب گشودن نکرده اند، و هم اگر گاهی لب بگشایند به جز توصیف از برخورد به اصطلاح محترمانه طالبان، چیزی نه می گویند. چنانکه استاد فیض الله جلال بعد از رهایی از قید ، برخورد طالبان را در چند روزی که در زندان شان بود خوب و انسان دوستانه توصیف کرد. مو صوف از آن تاریخ تا امروز، در هیچ گفتگوی سهم نه گرفته و انگشت انتقادی بر طالبان نه کرده است.
تصمیم گیری های کوچک و یا بزرگ در جنبش خود جوش ، اشتباهات را با خود همراه دارد. چون تصمیم گیرنده یک فرد و یا چند فرد می باشند که بدون در نظر داشت اطراف قضیه، دیگران را وادار به عمل می نمایند . جنبش های خود جوش که بدون رهنما و رهبر طور غیر آگاهانه بحرکت می افتند ، به اندک ترین اشتباه ضربه می خورند. قرار صحبت های « هدا خموش» که تا هنوز در خارج از افغانستان به سر می برد، که برای یکی از زنان مبارز در اروپا گفته است ، اینکه ۲۹ زن دستگیر شده از یک خانه ، بیشتر ایشان از طریق تلفن با او تماس داشته و از اعضای فعال گرو پ زنان معترض در کابل بودند . برای اینکه دستگیر نه شوند ، تصمیم گرفته بودند که در یک خانه مخفی شوند که با تاسف در آنجا لو رفته و طالبان آنها را دستگیر نموده اند.
با دستگیری چند زن معترض جنبش زنان افغانستان ، زنان را که در گرو پ های اعتراضی فعال اند، پریشان و روان شان را ناآرام می سازد و آنچه سبب کندو کاوی ذهن زنان معترض می گردد. انکار و به کوچه ای حسن چپ زدن طالبان از دستگیری زنان است. نخستین سوال که در ذهن زنان ایجاد می گردد ، این است که اگر طالب آنها را گرفتار نکرده باشند، پس کجا می باشند؟ در فکر بسیاری از زنان معترض شاید و باید های زیادی خطور می کنند . بطور مثال ، شاید برای نجات خود از چنگال طالب ترک وطن کرده باشد ، و ...
زنان معترض بجای اینکه بسنجند که اگر همرزم شان دستگیر شده باشد ، چه تدابیر را باید در پیش گرفت ، بدون دقت بطور فوری تلفن را برداشته و با شماره او تماس تلفنی گرفته و اس-ام اس ، می فرستد، تا بدانند که کجاست؟ در حالیکه با این کار ، ارتباط و هویت خود را با فرد مظنون یا قیدی نزد استخبارات طالب آشکار می سازد. زنان معترض و مبارز افغانستان نیز بدون اینکه دقت نمایند که اگر یکی از همرزمان شان زیر شکنجه لو رفته باید چه تدابیری بگیرند، نیز بجای که تمام تماس های تلفنی، فیسبوکی، و دگر روابط شان را در شبکه های اجتماعی از تلفن همراه خود قطع و پاک کنند. هنوز هم در شبکه ها اجتماعی از ناپدید شدند همرزم شان با نشر فوتو او به شکلی در افشا همرزم خود سهم می گیرند . از آنجاییکه ، دستگاه های استخباراتی اولین چیزی را که از نزد شخص مظنون می گیرند تلفن و لب تاپ است. چون از طریق این وسایل، افراد ارتباطی و تماس های نوشتاری و عکس های دوستان فرد به دام افتاده را پیدا کرده و به جستجوی آنها می پردازند.
تماس های خارج از کشور نیز می تواند سندی برای محکومیت زندانی گردد . دوستان، عزیزان و حمایت گران جنبش زنان مبارز افغانستان باید دقت کنند ، موقع که زنی مبارز و معترضی عضو خانواده ایشان، یا با او تماس تلفنی و یا فیسبوکی دارند و یا از طریق او را دستگیری و حمایت می نمایند، نباید فورا احساساتی شده و در باره او در فیسبوک، و یا دیگر شبکه های اجتماعی چیزی بنویسند. چند روز منتظر بمانند، تا اخبار دستگیری او از منابع معتبر ملی و بین المللی درز کند . بعد از آن می توانند مطالبی را راجع به او درج شبکه های اجتماعی نمایند. چون دستگاه استخبارات طالبان، زندانی را زیر نظر دارند هر نوع حمایت و پشتیبانی شما شاید به ضرر فرد زیر شکنجه باشد و به او اتهام وابستگی به جریانات بیرونی مرزی زده و برایش مشکلات زیادی را در جریان تحقیق به وجود بیآورند.
چرا ۲۹ زن معترض در یک خانه در کابل به چنگال طالبان وحشی افتادند؟ چون این زنان معترض دستگیر شده ، فکر نموده بودند که هر گاه بطور دسته جمعی در یک خانه مخفی شوند بهتر است. ولی فکر این را نه کرده بودند که در یک حمله ناگهانی دشمن ، همه شان دستگیر می شوند. فکر نه کرده بودند که تجمع کثیر زنان در یک خانه، رفت و آمد والدین برای احوال گیری دختران شان ، فرستادن اطفال خورد سال برای خبر گیری ، و ... همه این حرکات در یک خانه ، یک محل یا کوچه ای، برای همسایه ها و خبر چین های استخباراتی سوال برانگیز می شوند.
برای به دام انداختن مبارزان ، دستگاه های استخبارات با فرستادن زنان و دختران در محلات مشکوک زیر نام گدا، پالیدن خانه کرایی، طلبگاری برای پسرش شان و ... به درب خانه ها دق الباب می کنند ، زنان خانواده ها را با قصه های چرب و نرم و شیرین شان مصروف می سازند تا از دهن شان گپ بکشند . شاید هم یکی از علل دستگیری دسته جمعی ۲۹ زن مبارز معترض افغانستان ، در یک محلی در شهر کابل با این چنین شیوه صورت گرفته باشد. هر گاه این ۲۹ زن معترض به گرو پ های ۵ نفری و یا کمتر تقسیم می شدند، و در خانه های دوستان و اقارب شان در محلات مختلف مخفی می گردیدند شاید کمتر ضربه می خوردند.
مردم هنوز به روش مخفی کاری افراد ضد دولت آشنایی ندارند. هنوز ذهنیت مردم آماده چنین شرایط نه شده است تا بدانند که خانه های تیمی و مخفیگاه ها مبارزان چگونه است. چون در افغانستان اشکال جنبش ها و حرکات ضد دولتی بیشتر خود جوش بودند تا آگاهانه . زیرا خود جوشی یا خود انگیختگی ، نیرویی است که ما را به جلو حرکت می دهد، ابزار اساسی برای رسیدن به اهداف ، دستیابی به رویا ها ، و موفقیت در سفری است که به آن زندگی می گوییم.
داشتن اعتماد به نفس، تفکر مثبت در مورد آینده و تمرکز به اهداف ، عاملین خود انگیختگی اند. توانایی دستیابی به اهداف، عامل باور به موفقیت است. باوری که برای تعیین هدف و انتخاب ، حین تلاش به سوی آن ، تاثیر شگرفی در رویکرد ها دارد. جنبش های خود انگیخته( یا خود جوش) بطور طبیعی به وجود نه میآیند و به کمک نیاز دارند. با بالا بردن منظم سطح انگیزش جنبش ، به امید ها ، رویا ها ، و تصورات از آینده، شیوه های بهبود خود انگیختگی جنبش را می توان افزایش داد. وقتی بر اساس یک ویژگی از خواستی یا خواست ها و اهدافی ، راجع به کل آن قضاوت و تصمیم گیری صورت گیرد، و به عجله دست به عمل زده شود . این عمل را خود انگیخته می گویند. چون کمترین آگاهی و سواد در مورد خواست و هدفی ، سبب می شود بیشتر زیر تاثیر و تبلیغات رفت. برای بهبود این حرکت خود انگیخته فقط با سعی و تلاش ، اطلاعات کامل و جامع قبل از اجرای یک عمل، باید با شناخت دقیق، و شفاف تصمیم گرفته شود و دست به عمل زد .
ادامه دارد
از منابعی که در این نوشته استفاده شده است:
« چقدر خود انگیخته » دانشنامه آزاد (ویکی پدیا البرت بندورا پروفسور دانشگاه استانفورد)
« گزارش ها در مورد آزادی چهار فعال زن افغان ... » بی بی سی فارسی
« اخبار » ، تلویزون طلوع و روزنامه ای ۸ صبح
شبکه های اجتماعی ( فیس بوک)
بحث های درونی کمیته تدارک برای وحدت گروپ گفتمان ...
محمد طاهر،
امریکا،
۱۸ فبروری ۲۰۲۲
.